สรุป อิเหนา
ตอนศึกกะหมังกุหนิง
ผู้แต่ง พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
ลักษณะการประพันธ์ กลอนบทละคร
สรุปเรื่อง
เมื่ออิเหนาได้จินตะหรา
ธิดาท้าวหมันหยาเป็นชายา
และไม่ยอมกลับไปอภิเษกกับบุษบา
ท้าวดาหากริ้วมากจึงประกาศว่า
กษัตริย์ผู้ใดมาขอบุษบาก็จะยกให้
ระตูจรกา
อนุชาของระตูเจ้าเมืองล่าสำ
ได้เห็นรูปบุษบาได้มาสู่ขอบุษบาเป็นคู่ตุนาหงัน ในเวลาใกล้ๆกันนั้น วิหยาสะกำเจ้าชายหนุ่มรูปงาม
โอรสของท้าวกะหมังกุหนิงได้ส่งทูตไปขอบุษบา
แต่ถูกท้าวดาหาปฏิเสธ
จึงเรียกน้องชายที่เป็นเจ้าเมืองประหมัน
และปะหยังมาช่วยรบ
แม้น้องชายทั้งสองของท้าวกะหมังกุหนิงจะทรงทัดทานมิให้ทำศึกแต่ก็มิอาจทำให้ทรงเปลี่ยนพระทัยได้เลย
ฝ่ายท้าวดาหา
ได้ส่งข่าวศึกไปยังเมืองกุเรปัน
ซึ่งทรงใช้ให้กะหรัดตะปาตี
ยกทัพมาพร้อมกับทรงมีราชสาส์นไปถึงอิเหนากับท้าวหมันหยา
อิเหนาจึงยกทัพมาพร้อมกับระเด่นดาหยนคุมกองทัพหมันหยามาด้วย
ด้านเมืองกาหลังได้ส่งตำมะหงงและดะหมังยกทัพมาช่วย เมืองสิงหัดส่าหรีได้ให้สุหรานากงยกทัพมาช่วย
ในการรบวิหยาสะกำเข้ารบกับสังคามาระตาและถูกสังคามาระตาแทงด้วยทวนจนถึงแก่ชีวิต
ท้าวกะหมังกุหนิงเข้ารบกับอิเหนาและถูกอิเหนาใช้กริชแทงถึงแก่ชีวิตเช่นกัน ฝ่ายระตูทั้งสองคือ ท้าวประหมันและท้าวปะหยังเห็นเหตุการณ์ดังนั้นจึงขอยอมแพ้แก่อิเหนาในที่สุด
ประโยชน์และคุณค่าที่ได้จากเรื่อง
1.ให้ความสนุกสนานเพลิดเพลิน
2.ให้ความรู้เกี่ยวกับบทละครและความรู้เกี่ยวกับวรรณคดีไทย
3.ให้คติข้อคิดต่างๆ
เช่น เรื่องสงครามจะนำมาสู่ความหายนะ และในเรื่องการแสดงให้เห็นถึงความรักอันยิ่งใหญ่ของพ่อแม่ที่มีต่อลูก